Động thái trên của Úc và New Zealand theo sau quyết định Mỹ rút khỏi Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) của tân Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ông Trump ngày 23-1 (giờ địa phương) đã ký sắc lệnh rút Washington khỏi TPP, một bước đi mang tính tượng trưng vì Quốc hội Mỹ cũng chưa từng thông qua thoả thuận này.
Thủ tướng Úc Malcolm Turnbull cho biết ông đã thảo luận với Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe, Thủ tướng New Zealand Bill English và Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long về khả năng tiến hành các cuộc đàm phán TPP mà không có Mỹ.
“Mỹ rút khỏi TPP là một mất mát lớn, không còn nghi ngờ gì về điều đó” – ông Turnbull nói với các phóng viên tại Canberra hôm 24-1. “Nhưng chúng tôi không muốn từ bỏ. Chắc chắn có một cơ hội để Trung Quốc tham gia TPP”.
Trước đó, Bắc Kinh đề nghị thành lập khối thương mại tự do châu Á – Thái Bình Dương (FTAAP) đối trọng với TPP.
Để thông qua TPP, cần phải có sự phê chuẩn của ít nhất 6 quốc gia chiếm 85% tổng sản phẩm nội địa của các quốc gia thành viên. Úc đang có ý giúp Trung Quốc - nước xuất khẩu hàng đầu thế giới - tham gia một thỏa thuận sửa đổi.
“Tôi biết chắc chắn Indonesia quan tâm và sẽ có một cơ hội cho Trung Quốc nếu chúng tôi có thể tái dựng TPP” - Bộ trưởng Thương mại Úc Steven Ciobo hy vọng. Trong khi đó, Bộ trưởng Kinh tế Nhật Bản Nobuteru Ishihara nhấn mạnh: “Quan điểm "Thương mại tự do là nguồn gốc của tăng trưởng kinh tế" của chúng tôi vẫn sẽ không thay đổi”.
Khi được hỏi liệu Nhật Bản sẽ tiến hành đàm phán một hiệp định thương mại song phương với Mỹ trong thời gian tới, Bộ trưởng Ishihara cho biết Tokyo vẫn chưa chắc chắn rằng các quan chức thương mại Washington có muốn đàm phán một hiệp định như vậy hay không.