Thẩm phán William Orrick III ở TP San Francisco, bang California cho biết sắc lệnh ký ngày 25-1 của Tổng thống Trump nhắm vào các bang và thành phố “trú ẩn” (bị cho là che giấu người nhập cư bất hợp pháp). Ngoài ra, ông Orrick nói rằng những người phản đối sắc lệnh dường như đã chứng minh được quyết định của nhà lãnh đạo Mỹ là vi hiến.
“Tài trợ liên bang không có mối liên hệ nào với việc cưỡng chế người nhập cư” – ông Orrick nhấn mạnh. Ngăn chặn sắc lệnh của ông Trump nhưng thẩm phán San Francisco vẫn cho phép thực thi lệnh cắt giảm trợ cấp dành cho các chương trình cụ thể của bang và thành phố “trú ẩn” nếu họ không hợp tác với nhân viên liên bang.
Sắc lệnh nhập cư của Tổng thống Trump đã vấp phải các đơn kiện từ một số nhóm vận động pháp lý, bang và thành phố do đảng Dân chủ kiểm soát. Trước ông Orrick, 2 thẩm phán liên bang khác cũng ra lệnh tạm ngừng thực thi lệnh hạn chế nhập cảnh vào Mỹ đối với công dân 6 nước có phần đông người Hồi giáo sinh sống.
Chính quyền Washington sau đó kháng cáo. Chánh văn phòng Nhà Trắng Reince Priebus tin tưởng họ “sẽ giành chiến thắng ở cấp độ Tòa án tối cao”.
Những người phản đối sắc lệnh nhập cư của ông Trump biểu tình gần biên giới Mỹ - Mexico nhân chuyến thăm của Bộ trưởng An ninh nội địa John Kelly tại bang California ngày 21-4. Ảnh: REUTERS
Trong một tuyên bố, Bộ Tư pháp Mỹ cam kết tuân thủ luật pháp liên bang hiện hành tại các bang và thành phố “trú ẩn”, đồng thời tôn trọng những điều kiện về tài trợ liên bang dành cho các khu vực này.
Nhiều thành phố “trú ẩn”, bao gồm New York, Los Angeles và Chicago, đang trở thành bến đỗ an toàn cho người nhập cư bị xem là bất hợp pháp. Chính quyền địa phương không sử dụng ngân quỹ hoặc nguồn lực của thành phố để thúc đẩy việc thực thi luật nhập cư liên bang.
Washington cảnh báo chính sách của các thành phố “trú ẩn” gây nguy hiểm cho an toàn công cộng vì từ chối bàn giao người nhập cư phạm tội cho nhà chức trách liên bang để trục xuất họ.
Hạt Santa Clara hồi tháng 2 đã đâm đơn kiện sắc lệnh của ông Trump. TP San Francisco cũng đã thực hiện bước đi tương tự. Mỗi năm, chính quyền hạt Santa Clara nhận được 1,7 tỉ USD tiền tài trợ liên bang và phụ thuộc liên bang.
Vào tuần trước, Bộ Tư pháp Mỹ đe dọa cắt giảm khoản tài trợ cho bang California cùng với 8 thành phố và hạt trên khắp nước Mỹ. Bộ này chỉ ra rằng Chicago và New York là 2 thành phố “đã bị sụp đổ dưới sức nặng của tình trạng nhập cư bất hợp pháp và tội phạm bạo lực”.
Tuy nhiên, trên thực tế, New York là nơi ghi nhận các trường hợp phạm tội thấp nhất nước Mỹ trong nhiều thập kỷ trở lại đây. Các nhà phân tích cũng cho rằng sự gia tăng hoạt động tội phạm ở TP Chicago thời gian qua không liên quan tới nhập cư trái phép.