"Vào thời điểm này, chúng tôi cho rằng các động thái quân sự đáng kể là điều không cần thiết" - ông Mattis phát biểu tại một cuộc họp báo ở thủ đô Tokyo - Nhật Bản, đồng thời nhấn mạnh mục tiêu hiện tại là ngoại giao.
Trước đó, trong buổi điều trần phê chuẩn tại Thượng viện trước khi được phê chuẩn làm ngoại trưởng Mỹ, ông Rex Tillerson cho rằng Trung Quốc không được phép tiếp cận những hòn đảo nước này bồi đắp trái phép trên biển Đông. Nhà Trắng cũng tuyên bố sẽ bảo vệ "các khu vực quốc tế" tại vùng biển chiến lược.
Tuy nhiên, hiện vẫn chưa rõ Mỹ sẽ thực hiện mục tiêu trên bằng cách nào. Các chuyên gia phân tích cho rằng phát biểu của ông Tillerson, tương tự các tuyên bố từ Nhà Trắng, báo hiệu khả năng tiến hành hoạt động quân sự hoặc thậm chí phong tỏa biển Đông của Washington.
Những động thái trên có nguy cơ gây ra một cuộc đụng độ vũ trang với Trung Quốc, nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới và là mục tiêu chỉ trích của Tổng thống Donald Trump vì cướp đi việc làm của Mỹ.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Jim Mattis. Ảnh: REUTERS
Vì vậy, phát biểu của ông Mattis cho thấy các hoạt động quân sự lớn hiện chưa được cân nhắc. "Điều chúng tôi cần phải làm là tận dụng tối đa mọi nỗ lực, đặc biệt là ngoại giao, để cố gắng giải quyết vấn đề một cách thích hợp, duy trì sự kết nối giữa các bên" - ông Mattis nói trong phát biểu đầy đủ nhất của ông về biển Đông tính đến thời điểm hiện tại.
"Và chắc chắn lập trường quân sự của chúng tôi sẽ là củng cố ngoại giao trong vấn đề này. Thời điểm hiện tại vẫn chưa cần thiết để tiến hành diễn tập quân sự hay những động thái tương tự" - bộ trưởng quốc phòng Mỹ nói thêm.
Tuy nhiên, ông Mattis cũng lên tiếng chỉ trích các hoạt động trái phép của Trung Quốc tại biển Đông: "Trung Quốc đã phá vỡ sự tin tưởng của các nước trong khu vực. Rõ ràng Bắc Kinh đang cố gắng phủ nhận toàn bộ những nỗ lực ngoại giao, an ninh và kinh tế của các quốc gia láng giềng”.