Khó lường với cảnh quay cháy nổ: Tiếc tiền, làm liều

khanh_kt

27/02/2013 11:27 GMT+7

Nhiều chuyên viên kỳ cựu về hiệu ứng cháy nổ trên phim trường Việt Nam cho rằng điện ảnh Việt chưa hẳn thiếu người tài nhưng do tâm lý chuộng rẻ nên làm ẩu

Chuyên viên khói lửa kỳ cựu Trần Văn Hưng, người từng công tác nhiều năm tại Hãng phim Giải Phóng và đã thực hiện hiệu ứng cho phim Người Mỹ trầm lặng và nhiều phim nước ngoài khác, cho biết: Việt Nam cũng có thể làm được các hiệu ứng cháy nổ an toàn như nước ngoài nhưng lâu nay, nhà sản xuất luôn làm phim theo tư duy “nhanh, gọn, lẹ, miễn rẻ là dùng” nên thuốc nổ TNT vẫn là lựa chọn hàng đầu.

Khâu khói lửa trong phim Áo lụa Hà Đông do ông Lê Minh Phương đảm nhận
Ảnh: TƯ LIỆU

Quá nguy hiểm

Chuyên viên Trần Văn Hưng giật mình trước thông tin ông Lê Minh Phương (Giám đốc Hãng phim Lạc Việt, đã tử vong trong vụ nổ trên đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa, quận 3 - TPHCM ngày 24-2) mang kíp nổ đã mở chốt về nhà vào chiều 23-2. “Tôi không biết đó là do chủ quan hay chưa nhận thức được sự nguy hiểm của kíp nổ điều khiển từ xa. Chúng tôi chưa từng dám mang vật liệu nổ ra khỏi hiện trường, ngay cả khi không sử dụng hết” - ông Hưng nói.

Thời gian làm phim Anh hùng Nguyễn Trung Trực, chuyên viên khói lửa này phải yêu cầu một khu vực riêng biệt trữ vật liệu nổ và cấm không cho ai lai vãng. Dù thực hiện khá thành công các phân cảnh nổ cho phim và không gây bất kỳ rủi ro nào trên phim trường nhưng chuyên viên khói lửa hiếm hoi của điện ảnh Việt Trần Văn Hưng nói ông quyết định giải nghệ, không làm phim nữa vì “nguy hiểm quá!”.

Thuốc nổ TNT có sức công phá rất lớn nhưng lâu nay vẫn luôn là sự lựa chọn hàng đầu khi làm đạo cụ cho các đoàn phim. Mới đây, họa sĩ Mã Phi Hải (đang thực hiện phim Lửa Phật của đạo diễn - diễn viên Dustin Nguyễn) nói: “Nguyên vật liệu nổ sử dụng trong cảnh cháy, nổ, khói lửa ở Việt Nam hiện nay quá lạc hậu và nguy hiểm so với thế giới. Nhiều đoàn phim trên thế giới đã không còn sử dụng chất liệu thật mà chỉ dùng loại hóa chất tạo hơi”.

Nhiều ý kiến của dân trong nghề cho rằng nếu sử dụng nguyên liệu như nước ngoài, kinh phí làm phim sẽ đội lên gấp nhiều lần nhưng theo chuyên viên khói lửa Trần Văn Hưng, chi phí tạo hiệu ứng an toàn cũng sẽ ngang bằng nếu Việt Nam có đội ngũ chuyên nghiệp, đủ hiểu biết và cả sự tận tụy, đam mê với nghề.

Từng làm việc với các chuyên gia tạo hiệu ứng nước ngoài, ông Hưng nói: “Có làm với ê kíp nước ngoài mới thấy phía mình ẩu lắm và không chuyên nghiệp. Người ta có thể chi cả triệu USD chỉ cho 3 lần nổ, còn phim Việt luôn bị khống chế tối đa kinh phí. Chi phí cho cháy nổ suốt mấy chục tập phim lịch sử chừng 60 triệu đồng là đã quá mức rồi. Nổ thử có khi chỉ 1,7 triệu đồng/lần nhưng nhiều khi cũng không được phép. Đội ngũ làm công tác cháy nổ của các phim nước ngoài tôi từng hợp tác thường lên đến hàng chục người, chưa kể lực lượng khuân vác hỗ trợ. Còn Việt Nam có khi “xin” chỉ được 2-3 người trợ lực”.

Cẩu thả, thiếu chuyên nghiệp

Đến thời điểm này, nhiều người dân, đặc biệt những người trong giới điện ảnh, mới hoảng hốt về nguy cơ cháy nổ trên phim trường. Không phải cứ phim nào có cháy nổ thì cũng gây “sát thương”. Một số dự án phim điện ảnh khá thành công trước đây như Bẫy rồng, Áo lụa Hà Đông… cũng do ông Lê Minh Phương đảm nhận. Thế nhưng, bây giờ cứ nhắc đến thuốc nổ TNT làm cháy nổ thì “có lẽ không dám làm nữa” như lời của đạo diễn Lê Cung Bắc.

Đạo diễn Lưu Huỳnh cho biết khi thực hiện các cảnh nổ lớn cho phim Áo lụa Hà Đông, anh yêu cầu người tạo khói lửa phải vô cùng cẩn trọng, cho nổ thử ở khu vực không có người. “Khi quay một phân cảnh nổ dưới nước với khối lượng thuốc nổ lên đến 400 g, chúng tôi yêu cầu anh em đoàn phim và diễn viên phải đứng cách khu vực nổ lên đến 50 m” - đạo diễn Xuân Phước cho biết.

Sự cẩu thả của một số người làm khói lửa chủ quan, thiếu kinh nghiệm là không khống chế được liều lượng thuốc cũng như lường trước mức độ sát thương, lại tiết kiệm tiền không cho nổ thử. Khi làm phim với ê kíp nước ngoài, nguyên tắc tối ưu được họ đặt lên hàng đầu là sự an toàn. Mọi thứ đều phải tuân thủ nghiêm ngặt theo nguyên tắc cẩn trọng: Phải thử đi thử lại nhiều lần, biết khống chế liều lượng thuốc nổ, bảo quản vật liệu nổ ở khu vực riêng biệt, nghiên cứu sâu và có trách nhiệm. Ngay cả khi sử dụng TNT cũng phải bảo đảm là mua bên quân đội, được cấp phép. “Tôi cho rằng chẳng phải Việt Nam quá lạc hậu so với thế giới mà mọi thứ là do thua ở tư duy, thiếu cẩn trọng” - chuyên viên Trần Văn Hưng phân tích.

Lo ngại rủi ro cháy nổ ở phim trường, đạo diễn Charlie Nguyễn cũng nói anh không đồng ý thực hiện cháy nổ bằng TNT. Bộ phim Dòng máu anh hùng của anh do chuyên viên khói lửa người Thái Lan đảm nhận sau khi mời một chuyên viên Việt Nam nhưng thấy không bảo đảm an toàn.

Điện ảnh Việt lâu nay không có bộ môn tạo hiệu ứng đặc biệt cho phim. Mọi hệ lụy cũng khởi nguồn từ sự thiếu chuyên nghiệp và “tư duy tầm thấp” mà ra. Nói như đạo diễn Lưu Huỳnh thì “có được đội ngũ tạo hiệu ứng đặc biệt cho phim chuyên nghiệp với điện ảnh Việt ở thời điểm này xem ra không phải là điều dễ dàng. Ngoài kinh phí còn cần phải có… cái đầu nữa”. Còn với quan điểm của chuyên viên khói lửa kỳ cựu Trần Văn Hưng: “Điện ảnh Việt không nên tiếp tục làm khói lửa nữa. Nếu cần hãy mời ê kíp nước ngoài!”.

Mua thuốc về, cho nổ là xong!

“Việt Nam vẫn có thể làm được hiệu ứng an toàn nhưng không phải chỉ ở vấn đề kinh phí mà còn bị ràng buộc cả về thời gian. Nói thật, nếu biết cách pha chế liều lượng thì lưu huỳnh+than+natri hay bột mì+ đường+kali nitrat cũng có thể tạo nổ. Pha chế thuốc thì cần phải có giấy phép, phải biết nguồn gốc xuất xứ của các loại hóa chất, thêm thời gian nghiên cứu… nhưng không phải ai cũng chịu khó tìm hiểu. Thêm vào đó, không ít nhà sản xuất phim vì mong làm phim cho nhanh, ít chi phí nên cứ đi mua thuốc nổ chế sẵn về cho… nổ là xong!” - chuyên viên Trần Văn Hưng phân tích thêm.

(*) Xem Báo Người Lao Động từ số ra ngày 26-2

Kỳ tới: Sống chung với... tai nạn