"Làm...": Từ sàn diễn đến cuộc đời

quocthang

19/06/2012 22:12 GMT+7

Vở diễn ra đời đúng “điểm rơi phong độ”, bởi nội dung đề cập một vấn đề đang rất “nóng”, ấy là chuyện những cô nàng “danh giá” đi làm nghề bán dâm

Dẫu tình cờ hay cố ý, việc Sân khấu kịch Phú Nhuận vừa cho ra mắt vở kịch "Làm…" (tác giả: Chu Thơm, đạo diễn: NSND Hồng Vân) phỏng theo tác phẩm văn học nổi tiếng "Làm đĩ" của Vũ Trọng Phụng trong thời điểm này là đúng “điểm rơi phong độ” bởi nội dung đề cập một vấn đề đang rất “nóng”, ấy là chuyện những cô nàng “danh giá” đi làm nghề bán dâm.

Trên sân khấu, những nhân vật nữ lưu như đào Xuân (Trịnh Kim Chi), Huyền (Thanh Vân), cho đến lúc nhẵn mặt quen tên với dân làng chơi, vẫn chưa hết bàng hoàng lẫn chua xót về sự trượt dốc của đời mình. Luôn hằn học, khinh chê hạng gái điếm như đào Xuân nhưng chỉ một lần trót dại đánh mất trinh tiết với người tình đầu, con đường hạnh phúc gia đình của Huyền đã hoàn toàn bị bít lối.

Bị bật ra khỏi cái nôi an toàn, bơ vơ không một xu dính túi ở nơi đất lạ, cô tiểu thư con một ông phán đã phải bán thân nuôi miệng. Huyền cũng không ngờ rằng đào Xuân vốn là một “cô tú” hẳn hoi, chỉ vì bị người yêu quất ngựa truy phong mà đành lòng ẩn thân nơi lầu xanh. Vở kịch kết thúc bằng cảnh 2 cô gái điếm tựa vào nhau, bởi họ cùng có một điểm chung, ấy là nạn nhân của một xã hội đạo đức giả, đàn ông ra ngoài ăn chơi xả láng nhưng về nhà bắt vợ phải… trinh tiết.

Nghệ sĩ Thanh Vân (trái) và Trịnh Kim Chi trong vở Làm...Ảnh: THANH HIỆP

So với gần 80 năm trước, khi cuốn tiểu thuyết của Vũ Trọng Phụng ra đời, chuyện “làm đĩ” bây giờ đã được nâng lên thành một thứ “giá trị” để đua tranh. Những kẻ đạo đức giả như ông phán, ông tham Kim, ông Tân… so với bây giờ chẳng là “cái đinh” gì! Những “giống đực” suy đồi bây giờ được gắn những nhãn mác “đại gia” với đầy đủ những “phụ kiện” sang trọng, sẵn sàng truy cho tới cùng con mồi mà họ muốn bắt. Một khi cái bẫy được gắn toàn kim tiền thì khó có người đẹp nào, dẫu chân dài tới đâu, đầu ngẩng cao cách mấy cũng sẽ gục đổ, vấn đề chỉ còn là thời gian.

Thời gian cùng sự hội nhập văn hóa trong thế giới phẳng vô hình trung cũng tạo nên một sự chuyển dịch mạnh mẽ trong quan niệm về trinh tiết. Chẳng những không hề sợ chiếc đầu heo nào bị cắt tai trả về cha mẹ vợ, những “Xuân”, những “Huyền” ngày nay còn coi đó là cái vốn lớn trời cho để kinh doanh. “Mất” hay “còn” là chuyện nhỏ, điều họ quan tâm là bán giá cao hay thấp.

Ở đây, những giá trị tinh thần như một thứ gì đó được cất ở bảo tàng, sự ganh đua hơn thua được nhìn nhận qua những thứ vật chất họ sở hữu, biệt thự, siêu xe, đồ hiệu… Kẻ muốn mua để chơi vui, người muốn bán để kiếm tiền, quan hệ xác thịt mà nhà văn Vũ Trọng Phụng đã từng gọi là cái điều hòa tương trợ cho ái tình tinh thần đã bị hậu sinh biến thành một thứ hàng hóa để bán buôn gần như công khai.

Hai cô gái điếm Huyền và Xuân trên sân khấu ít nhiều đã để lại cho người xem niềm thương cảm và sự kính phục. Phải sa chân nhưng họ biết hòa trộn nỗi đau vào lòng tự trọng, còn giữ được cho xã hội sự rạch ròi trắng đen.

Trong khi đó, sự tán dương quá mức những giá trị vật chất mà bỏ quên việc “gia cố” những giá trị tinh thần truyền thống của các phương tiện truyền thông, cũng như sự suy đồi nhân cách được che đậy bởi những nhãn mác đáng kính ở những người bề trên, đã vô hình trung đẩy các thế hệ trẻ vào cách sống lệch lạc, chỉ biết đua đòi vật chất, hưởng thụ, thiếu trách nhiệm với bản thân và xã hội.

Nếu được sống đến giờ này, chắc hẳn Vũ Trọng Phụng sẽ không thể không ngơ ngác khi biết rằng chuyện “làm đĩ” ngày nay không chỉ dành cho những người “trót nhỡ” như những nhân vật của mình mà đó còn là “nghề tay phải” của không ít những “chân dài” được xã hội tôn vinh, là “nghề tay trái” cũng của không ít những tà áo trắng sinh viên danh giá ở các trường đại học.