Chấn thương sọ não vì tai nạn giao thông vẫn không giảm?

Tỉ lệ chấn thương sọ não (CTSN) do tai nạn giao thông (TNGT) nếu tính trước và sau thời điểm 1-6 (bắt buộc đội MBH ở một số tuyến đường) gần như không hề suy giảm. Tại Bệnh viện Chợ Rẫy tháng 2: 1.628 ca, tháng 3: 1.870 ca, tháng 4: 1.803 ca, tháng 5: 1.803 ca, tháng 6 có tới 1.840 ca. 25 ngày đầu tháng 7, khoa CTSN của bệnh viện này tiếp nhận thường xuyên trên dưới 20 ca/ngày. Chỉ tính riêng từ ngày 14 đến 21-8 khoa cấp cứu đã tiếp nhận 600 ca CTSN/747 ca TNGT.
Cơ chế gây chấn thương
Trong số nạn nhân CTSN vì TNGT của tháng 5 và 6 được cấp cứu tại Bệnh viện Chợ Rẫy, có 32 người bị tai nạn trong lúc có MBH. Chúng tôi không nói có đội MBH mà chỉ nói có MBH bởi các nạn nhân này cho biết là vì nóng hoặc ở trên đường không ai bắt buộc nên đã cởi mũ trước khi tai nạn. Số thực sự có đội thì hoặc MBH bể nát khi đầu bị đập; tuột quai, đứt quai, bay khỏi đầu trước khi va đập; và có cả trường hợp mũ không bể, không bay khỏi đầu nhưng vẫn bị CTSN.
Ngoài nguyên nhân do nhiều loại MBH kém chất lượng mà báo chí đã đề cập, bác sĩ Dương Minh Mẫn - trưởng khoa CTSN Bệnh viện Chợ Rẫy - lưu ý có nhiều người đã ý thức mua và đội MBH, nhiều cơ quan trang bị cho CB-CNVC, nhưng vì không hiểu được cơ chế gây CTSN trong TNGT nên nảy sinh sai lầm trong chọn mua và cách đội. Khi xảy ra tai nạn, đầu bị va đập thì xương sọ bị lún, vỡ, thậm chí bị xoắn hoặc chảy máu nội sọ. Quá trình đầu bị va đập, não sẽ di chuyển về hướng ngược với chiều va đập rồi giật ngược lại, gây tình trạng tăng tốc và giảm tốc đột ngột dẫn đến tử vong hoặc xé đứt những cấu trúc sợi thần kinh trong thân não. Sợi thần kinh ở thân não rất dễ bị đứt trong tình huống này và sẽ gây ra xuất huyết, phù nề trong thân não dẫn đến tử vong.
Chọn mũ bảo hiểm thế nào cho đúng?
Việc chọn mua MBH phải dựa vào mục đích phân tán lực và hấp thụ lực khi va đập. Để đạt được điều này, ngoài việc MBH phải có vỏ chịu được độ va đập và xuyên thủng, quai chắc qua kiểm định vv..., còn cần chọn chiếc nào có mút bên trong (chứ không phải là các kiểu lưới) dày nhưng không quá cứng; phải thử xem khi đội mũ lớp mút lót này có ôm vừa khít đầu không, vì nếu chật hoặc rộng đều không tốt và thậm chí phản tác dụng. MBH do tập thể mua hàng loạt hoặc được biếu tặng, gửi mua thì dù tốt cũng chỉ hợp với người này nhưng lại không hợp với người khác. Mũ có quai chắc nhưng đòi hỏi phải được cài vừa khít. Trong rất nhiều trường hợp có đội mũ nhưng tai nạn vẫn nặng vì mũ đã bay ngay ra khỏi đầu trước khi va chạm mà nguyên nhân là do cài không vừa khít chứ không phải quai dỏm.