Mới đây, câu chuyện về một cô gái 19 tuổi sống ở TP HCM đã quyết định hiến tạng người mẹ chết não do tai nạn giao thông đã khiến nhiều người bất ngờ, xúc động.

Hiến tạng cho người dưng

Trong thời gian ở viện để chăm sóc người mẹ nguy kịch vì tai nạn giao thông, cô gái trẻ tình cờ xem được đoạn phim về một người chết não có thể hiến tạng cứu 7-8 người khác. Đêm 19-3 vừa qua, khi nhận được thông báo từ bác sĩ rằng tim mẹ còn đập nhưng não đã chết, không thể cứu được, cô gái trẻ đã nhanh chóng quyết định “dùng tạng của mẹ để cứu người”. Để kịp thời sử dụng món quà thiêng liêng ấy, các y - bác sĩ Bệnh viện Chợ Rẫy đã chạy đua với thời gian, tìm bệnh nhân phù hợp ghép tạng hồi sinh cho 4 con người xa lạ là những trường hợp suy thận, suy gan và hỏng giác mạc.

Trước đó ít ngày, tại Bệnh viện Việt Đức (Hà Nội), 4 bệnh nhân cũng được hồi sinh sau khi được ghép tim, gan và thận từ người cho chết não do tai nạn giao thông. Đến thời điểm này, có những bệnh nhân mà cuộc sống chỉ tính bằng tháng, bằng tuần, thậm chí bằng ngày đang dần hồi phục rất tốt.

Lạc hậu hơn so với thế giới khoảng nửa thế kỷ và chậm hơn các nước trong khu vực khoảng 20 năm nhưng đến nay, ngành ghép tạng của Việt Nam đã làm chủ kỹ thuật ghép tạng, với tỉ lệ thành công tương đương như các nước. GS-TS Trịnh Hồng Sơn - Giám đốc Trung tâm Điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người, Phó Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức - cho biết những thành tựu đạt được trong ghép tạng ở Việt Nam chưa thể nói là sánh ngang thế giới nhưng có những cái ngang tầm thế giới, như ghép nhiều tạng cùng lúc, không phải trung tâm nào trên thế giới cũng làm được. Cả nước hiện có 15 cơ sở y tế đủ điều kiện thực hiện các kỹ thuật ghép tạng. Tỉ lệ sống sau ghép tạng ở Việt Nam cũng tương đương thế giới.

Một bệnh nhân được ghép tạng thành công tại Việt Nam

Hàng ngàn người đăng ký hiến tạng

Ông Nguyễn Hoàng Phúc, Phó Giám đốc Trung tâm Điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người, cho biết sau hơn 3 năm thành lập, đến nay, trung tâm đã nhận được đăng ký hiến tạng của hơn 6.800 người. Nhiều người đã vượt qua được sự sợ hãi của cái chết phải vẹn nguyên để hiến tạng cứu người. “Đầu tháng 2-2017, sau chuyến đi dài hơn 100 km từ Thanh Hóa ra Hà Nội, chàng trai sinh năm 1993 Lê Hữu Toàn (ở Đắk Lắk) đã đến trung tâm bày tỏ tâm nguyện hiến tạng. Dù không có mục đích nói về mình nhưng câu chuyện đăng ký hiến tạng của một phượt thủ như Toàn đã làm cộng đồng mạng cảm động, chia sẻ và ủng hộ” - ông Phúc nói.

Theo ông Phúc, xã hội đang ngày càng mở lòng và sẵn sàng hy sinh hiến tạng. Càng ngày càng nhiều người đến đăng ký hiến tạng. Trước Tết, có một bệnh nhân 60 tuổi ở Hà Nội biết mình không thể sống lâu hơn nữa đã tình nguyện đăng ký hiến tạng. Ít lâu sau khi bà mất, người nhà đã rất bình tĩnh thông báo tới trung tâm để các bác sĩ nhanh chóng liên kết với ngân hàng mắt nhận giác mạc của bà.

Sau 25 năm kể từ ca ghép thận đầu tiên, đến nay, Việt Nam mới được hơn 2.200 ca ghép tạng, trong đó nhiều nhất là ghép thận hơn 2.100 ca, ghép gan 68 ca, ghép tim 15 ca và trên 1.400 ca ghép giác mạc. Tuy nhiên, theo giới chuyên môn, những con số trên vẫn còn khiêm tốn so với nhu cầu của hơn 16.000 người bệnh suy chức năng tim, thận, gan, phổi... đang mòn mỏi chờ ghép tạng và hơn 6.000 người mù đang chờ ghép giác mạc. Tại Bệnh viện Việt Đức, mỗi năm có khoảng 1.000 ca chết não nhưng 5 năm qua chỉ có gần 30 trường hợp đồng ý hiến tặng mô tạng. Do đó, 90% các ca ghép tạng tại Việt Nam đang được thực hiện từ nguồn cho là người sống, trong khi tại nước ngoài, 90% tạng ghép từ người cho chết não.

“Một người đăng ký hiến tạng sẽ có khả năng cứu sống tới 10 người khác, kể cả những người ở độ tuổi 80 thì giác mạc của họ vẫn vô cùng tốt để có thể hiến tạng cứu người khác. Tuy nhiên, trong quan niệm của phần đông người dân, ít ai chấp nhận người thân của mình ra đi mà không toàn vẹn thân xác nên đã hạn chế rất nhiều cơ hội cho những người bệnh đang mòn mỏi chờ ghép tạng - phương pháp cuối cùng giúp họ “hồi sinh” khi mắc bệnh hiểm nghèo” - ông Phúc chia sẻ.