xem thêm
An Giang
Bình Dương
Bình Phước
Bình Thuận
Bình Định
Bạc Liêu
icon 24h qua
Đăng nhập
icon Đăng ký gói bạn đọc VIP

Phan Huỳnh Điểu và thiên sứ tên Quơ

Nguyễn Đình Xê

Ứng với lời thơ của Xuân Quỳnh, cùng với tình yêu, ông đã “ở lại” để dâng tặng cho đời thêm những tình ca

Bãi biển Thanh Bình - Đà Nẵng một chiều hè năm 1936. Tiếng kêu cứu í ới tan trong tiếng sóng. Làn nước hung dữ đang nhấn chìm dần thân thể một cậu bé 13 tuổi. Chiếc phao ống tre đã rời xa tay cậu. Cả chiếc quần dài với hai ống quần cột túm lại để làm phao cũng bị sóng cuốn trôi tự lúc nào. Cái chết đang đến gần, đến gần. Từ trên bờ, bỗng phóng xuống cái dáng lực lưỡng của một chàng trai. Sau gần nửa giờ vật vả với sóng dữ, anh dìu được cậu bé vào bờ. Cả hai ngã lăn trên cát ngất lịm...

Thoát chết năm 13 để “cuộc đời vẫn đẹp sao...”.- Cậu bé ấy chính là nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu sau này. Còn chàng trai tên Quơ liều thân cứu người trong lúc ra biển hóng mát. Mười năm, 20 năm và nhiều năm sau đó nữa, đã bao lần người thoát chết cố tìm lại ân nhân của mình nhưng anh Quơ vẫn ở đâu xa khuất. “Cứ như anh chỉ đến với tôi một lần, một lần duy nhất thôi. Có thể bây giờ anh Quơ đã mất nhưng trong tôi lúc nào anh cũng hiển hiện như một định mệnh...”. Mái tóc bạc trắng, ánh nhìn xa xăm, nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu tâm sự. Cây đàn mandoline trong tay ông ngân lên một hợp âm trong trẻo, thánh thót.

Sau này, ông kể, ở chiến trường B, ông còn trải qua dăm lần đối diện với cái chết trong những đợt rải thảm của B52, những trận càn của giặc, nhưng tất cả đều không “ấn tượng” như lần thoát chết ở tuổi 13. Có phải vì ông vững tin vào số phận? Chưa hẳn như thế, nhưng ông nhớ như in tiếng cười rạng rỡ của đồng đội sau mỗi lần chống chọi với bom chùm, những bữa chè liên hoan sau lúc pháo giặc ngưng. Và cứ sau mỗi lần vượt qua những khoảnh khắc khắc nghiệt thì những giai điệu hào sảng, yêu đời trong ông lại vang lên. Những Hành khúc ngày và đêm, Anh ở đầu sông, Cuộc đời vẫn đẹp sao phần lớn ra đời trong những trường hợp ấy...

Tứ đại đồng ca:

Chương trình ca nhạc Cuộc đời vẫn đẹp sao mừng thượng thọ nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu 80 tuổi (ông sinh ngày 11-11-1923) diễn ra tối 11-11-2003 tại Nhà Văn hóa Thanh niên TPHCM sẽ có một tiết mục độc đáo: Tốp ca Đội kèn tí hon sẽ do bốn ca sĩ biểu diễn: Nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu, chắt nội của ông: Cu Xỉn, mẹ của cu Xỉn và ông ngoại của cu Xỉn (tức con trai nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu). Đội kèn tí hon do ông sáng tác lúc con trai ông lên năm tuổi.

Hồn người quyện với hồn đàn.- Có khoảng 20 giò phong lan treo trước hiên phòng ông trên lầu một căn nhà nằm khuất dưới mấy tán bàng trong cư xá Bắc Hải. Đang mùa trổ hoa, những cánh tím cánh vàng lung lay trước gió. Ông bảo rằng hầu hết những giò lan ấy đều là “của người ta vứt đi, cô mày thấy tiếc mang về”. Dưới bàn tay chăm bón của đôi vợ chồng già, chúng hồi sinh dưới ánh mặt trời. “Cũng như hoa thôi - giọng ông chân chất - nghệ thuật nói chung, âm nhạc nói riêng cần được chăm sóc hằng ngày. Không biết chăm sóc thì người làm nhạc khó có được những ca khúc hay. Còn khi chăm sóc với tất cả niềm say mê, nghệ sĩ có thể biến những thứ bỏ đi thành giai điệu lay động lòng người”. Dẫn chuyện mình viết Trầu cau, Giải phóng quân lúc mới qua tuổi 20, chưa được đào tạo từ trường lớp nào, ông nhấn mạnh đến niềm say mê nghề nghiệp và cách thức hòa nhập, gắn bó với cuộc sống để có được cảm xúc chân thật. Ông ủng hộ chuyện nâng cao tri thức, học hành bài bản trong sáng tác ca khúc song ông luôn đề cao tính trung thực với cảm xúc bằng chính sự trải nghiệm từ cuộc sống và từ niềm say mê âm nhạc. Yêu công việc và không ngừng chăm sóc nghệ thuật, điều này dường như hiển hiện sinh động nơi góc làm việc của ông mỗi ngày: Cây đàn mandoline nhỏ nhắn luôn được đặt bên cạnh bàn làm việc ngay trong tầm tay của ông để kịp ngân vang mỗi khi cảm xúc dâng trào. Giọng ông hào hứng: “Đàn của nghệ sĩ như kiếm của tráng sĩ, đừng bao giờ để nó trong bọc!”. Rồi ông thêm: “Với tôi, đàn cũng có tâm hồn. Tôi thường tìm thấy những phút cộng hưởng từ hồn tôi và hồn đàn”.

Khoảng cách thời gian.- Giữa cuộc chuyện, cu Xỉn, đứa chắt nhỏ bốn tuổi được mẹ đón từ trường mẫu giáo về, sà vào lòng ông cố nũng nịu. “Nó là đứa chắt thứ tư của tôi”. Tôi nhìn mái tóc bạc của ông và mái đầu ca-rê của cu Xỉn để hiểu thêm khoảng cách vời vợi của thời gian: 76 năm. Thật hạnh phúc biết bao, vượt qua bao thăng trầm, bây giờ bốn thế hệ cùng sống chung trong căn nhà này, trong tiếng đàn mandoline hằng đêm vẫn vang lên.

Bỗng dưng, tôi hình dung đến buổi chiều gần 70 năm trước trên bãi biển Thanh Bình với hình ảnh chàng thanh niên vượt qua sóng dữ cứu lấy cậu bé 13 tuổi. Không, anh Quơ không chỉ là ân nhân mà chính là thiên sứ đến tự trời. Anh giật khỏi tay thần chết một con người tài hoa và giữ lại cho đời thật nhiều giai điệu tình yêu...

Lên đầu Top

Bạn cần đăng nhập để thực hiện chức năng này!

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.

Thanh toán mua bài thành công

Chọn 1 trong 2 hình thức sau để tặng bạn bè của bạn

  • Tặng bằng link
  • Tặng bạn đọc thành viên
Gia hạn tài khoản bạn đọc VIP

Chọn phương thức thanh toán

Tài khoản bạn đọc VIP sẽ được gia hạn từ  tới

    Chọn phương thức thanh toán

    Chọn một trong số các hình thức sau

    Tôi đồng ý với điều khoản sử dụng và chính sách thanh toán của nld.com.vn

    Thông báo