Vĩnh biệt anh, người nghệ sĩ của nhân dân...

Thật ngậm ngùi khi phải viết về anh trong một không gian mà hầu hết những nghệ sĩ nhiếp ảnh miền Nam đều xúc động, nghẹn ngào thắp nén hương chia tay người bạn, người anh, người đồng đội thân thiết. Giữa tôi và anh có biết bao kỷ niệm, vui có, buồn có, bỗng hiện về như những thước phim chiếu chậm. Điều tôi quý nhất ở anh, chính là khả năng chịu đựng và nhẫn nại trước mọi vấn đề khó khăn. Ngay cả khi căn bệnh hiểm nghèo đang bào mòn thân xác, chúng tôi vẫn thấy anh cười.

Anh sinh ngày 22-5-1935 tại phường Thắng Tam, Bà Rịa - Vũng Tàu, nhưng nguyên quán của thân sinh anh lại ở xã Mỹ An Hưng, huyện Thạnh Hưng, tỉnh Đồng Tháp. Ảnh hưởng nghĩa khí kiên cường của những thế hệ tiên phong yêu nước, anh tham gia cách mạng từ tháng 5-1947 và được đứng vào hàng ngũ của Đảng Cộng sản Việt Nam ngày 20-7-1961. Anh đã trải qua nhiều công việc như làm liên lạc cho công an huyện Long Thành, Biên Hòa; liên lạc viên cho đại đội B chi đội 16 Bà Rịa, Vũng Tàu; rồi tham gia văn công trước khi ra Bắc tập kết... Có lần anh kể: Năm 1954, do phải theo học ngành khảo cổ, một nghề nghiệp đòi hỏi phải biết sử dụng máy ảnh để ghi nhận những cổ vật tìm thấy, tôi đã bị máy ảnh cuốn hút. Nhưng phải nói mình may mắn được cấp trên cho học chuyên tu ngoại ngữ, để tháng 7-1961 sang Liên Xô (cũ) học tại trường Đại học Lômônôsốp. Nhờ kiến thức đó mà khi về nước mình tham gia lớp báo chí, chuyên chụp ảnh chiến trường, rồi xung phong vượt Trường Sơn về Nam chiến đấu với nhiệm vụ là phóng viên chiến trường thuộc Thông tấn xã Giải Phóng.

Nghề báo, nghề nhiếp ảnh đã kết thân với anh trong những tích tắc mà sự sống và cái chết chỉ là gang tấc. Để đến ngày hôm nay, khi anh vĩnh biệt chúng tôi, sự nghiệp đó đã có 12 huân chương, huy chương các loại do Nhà nước trao tặng, nhiều bằng khen, giải thưởng của Nhật, Ý, Trung Quốc... và có trên 10 cuộc triển lãm cá nhân. Anh đã vinh dự được Liên đoàn Nhiếp ảnh nghệ thuật thế giới (FIAP) công nhận là người có công gầy dựng phong trào nhiếp ảnh không những trong nước mà cả ngoài nước bằng tước hiệu ESFIAP. Sự nghiệp của anh còn dày hơn khi có nhiều đóng góp trong cương vị là một cán bộ quản lý (nghệ sĩ Lâm Tấn Tài giữ chức vụ Tổng Thư ký Hội Nhiếp ảnh TPHCM từ 1981 đến tháng 3-2001). Với tư cách ấy, anh luôn là tấm gương lao động cần mẫn, là đầu tàu kéo phong trào nhiếp ảnh phía Nam khởi sắc, với những tác phẩm, tác giả làm bạn bè quốc tế khâm phục. Anh cũng là người hướng nhiều thế hệ nhiếp ảnh trẻ đi vào con đường tìm tòi, sáng tạo thông qua các cuộc thi nhiếp ảnh (trong đó có hai cuộc thi ảnh Chân dung người lao động do Báo Người Lao Động tổ chức).

Năm 1968, trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân, hầu hết phóng viên ở Thông tấn xã Giải Phóng đều vào trận tuyến. Sài Gòn lúc đó là đích để chúng tôi xông tới, và anh Lâm Tấn Tài đã gửi lại một con mắt của mình trên đất Sài Gòn ở mùa xuân năm đó. Tôi càng khâm phục anh hơn, khi biết dù bệnh tật đeo đuổi nhưng anh đã cố gắng hoàn thành tập ảnh thứ hai mang tên Ảnh thời chiến (dày 200 trang, tập hợp 500 ảnh chân dung, sinh hoạt, lao động của đồng đội). Anh đã nói: Tôi làm sách này là để tưởng niệm các đồng nghiệp đã ngã xuống vì độc lập tự do của Tổ quốc và cho cả những người đang sống trong hòa bình. Hãy nhớ lấy những khoảnh khắc oanh liệt của cuộc kháng chiến cứu nước.

Xin vĩnh biệt anh, người nghệ sĩ của nhân dân! Người đã cống hiến cả cuộc đời mình cho sự nghiệp nhiếp ảnh Việt Nam.