Nhiều hành vi vi phạm nội quy lao động được đề cập như không tuân thủ thời gian làm việc, thường xuyên đi trễ hay nghỉ không phép; không mặc đồng phục bảo hộ lao động khi làm việc. Với các sai phạm thường xuyên xảy ra ấy cho thấy ý thức kỷ luật của NLĐ còn nhiều hạn chế.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia lao động, lỗi không thuộc hoàn toàn của NLĐ. Tốc độ đô thị hóa nhanh cùng với việc hình thành các KCX-KCN tập trung đã tạo nên làn sóng dịch chuyển lao động từ nông thôn sang thành thị. Do chưa được đào tạo nghề bài bản, thêm vào đó là ý thức tuân thủ kỷ luật kém nên phần lớn lao động ngoại tỉnh chưa kịp thích nghi với môi trường làm việc mới. Giám đốc một doanh nghiệp (DN) có vốn đầu tư nước ngoài tại Khu Công nghệ cao (quận 9, TP HCM) chia sẻ: "Công nhân (CN) thiếu ý thức, tác phong công nghiệp, tay nghề kém thì DN cũng phải có trách nhiệm uốn nắn, đào tạo họ. Nếu được huấn luyện bài bản, chắc chắn tình hình sẽ chuyển biến rõ rệt".
Công nhân Công ty Nidec Việt Nam trong giờ làm việc
Nếu có dịp đến thăm Công ty TNHH Nidec Việt Nam (Khu Công nghệ cao), ai cũng sẽ ngạc nhiên với tinh thần kỷ luật của tập thể CN tại đây. Đến giờ ăn, CN vui vẻ xếp hàng chờ đến lượt nhận thức ăn, tự dọn dẹp chỗ ngồi khi dùng bữa xong và để chén đĩa vào đúng nơi quy định khi rời khỏi nhà ăn... Tuyệt nhiên không có cảnh chen lấn. Chai nhựa, rác thải được CN chủ động phân loại và để đúng nơi, đúng chỗ... Ở trong xưởng, quy trình làm việc an toàn được CN chấp hành nghiêm chỉnh. Ông Lưu Kim Hồng, Chủ tịch Công đoàn (CĐ) công ty, cho biết CN mới được nhận vào làm việc sẽ được công ty và CĐ hướng dẫn về nội quy lao động để họ nhận thức được tầm quan trọng của việc chấp hành kỷ luật. Thời gian đầu, để rèn ý thức chấp hành kỷ luật lao động cho CN, công ty cũng gặp khá nhiều khó khăn. Nhờ ban giám đốc và CĐ cơ sở kiên trì vận động, dần dà CN hiểu ra và từng bước hình thành tác phong công nghiệp.
"Không chỉ làm việc với năng suất cao, họ còn hình thành thói quen dọn dẹp vệ sinh nơi mình làm việc cũng như cư xử có trách nhiệm với đồng nghiệp cả lúc nghỉ ngơi, ăn uống" - ông Lưu Kim Hồng bộc bạch.