Giải Mai Vàng - dấu ấn 27 năm (*): Trao gửi kỳ vọng

Sau chặng đường 27 năm, Giải Mai Vàng của Báo Người Lao Động nhận được nhiều "đặt hàng" từ các cấp lãnh đạo, văn nghệ sĩ và giới chuyên môn tâm huyết, với mục tiêu góp phần đưa văn hóa - nghệ thuật vượt những khó khăn, thách thức trong bối cảnh dịch Covid-19 có thể còn diễn biến phức tạp, ảnh hưởng sâu rộng tới mọi ngành nghề.

Hướng đến 30 năm

Khép lại mùa Giải Mai Vàng lần thứ 27-2021 được giới chuyên môn đánh giá cao, NSND Trần Minh Ngọc - thành viên Hội đồng Nghệ thuật Giải Mai Vàng lần thứ 27 - cho rằng trước sự bùng nổ của mạng xã hội, Mai Vàng không chỉ dừng lại ở việc tổng kết, vinh danh sau một năm lao động nghệ thuật của các lĩnh vực mà còn phải góp phần thúc đẩy sáng tạo.

"Nếu Ban Tổ chức giải đầu tư vở diễn cải lương, hài kịch hoặc kịch tâm lý xã hội đi vào đời sống, bám sát thực tế thì sẽ tạo dấu ấn đậm nét cho chuỗi hoạt động kỷ niệm 30 năm thành lập Giải Mai Vàng. Hội đồng Nghệ thuật sẽ sát cánh với Ban Tổ chức để chuẩn bị ngay từ bây giờ, tạo sự kiện cho mục tiêu đánh dấu cột mốc 30 năm rất vẻ vang của Mai Vàng - luôn bền bỉ dù bất kỳ hoàn cảnh khó khăn nào" - NSND Trần Minh Ngọc đề xuất.

Theo NSND Trần Minh Ngọc, việc chọn lựa kịch bản thông qua "đặt hàng" của Ban Tổ chức Mai Vàng là điều cần làm ngay và rất khả thi, khi uy tín của giải đang được các cấp lãnh đạo, giới văn nghệ sĩ và bạn đọc ghi nhận.

Các nghệ sĩ trẻ góp mặt trong nhiều tiết mục của lễ trao Giải Mai Vàng lần thứ 27-2021 tối 20-1 vừa qua. Ảnh: BAN TỔ CHỨC GIẢI MAI VÀNG

Ủng hộ ý tưởng mới này, NSND Việt Anh cho rằng đây sẽ là một mục tiêu hướng tới của Giải Mai Vàng nhằm góp phần khơi dòng chảy văn hóa - nghệ thuật một cách căn cơ hơn. "Nhìn lại chặng đường 27 năm, Giải Mai Vàng đã là nguồn động lực để nghệ sĩ phấn đấu làm nghề tử tế. Trong bối cảnh vô vàn khó khăn khi tìm sàn diễn nghiêm túc, những tác phẩm mới có tính định hướng, giáo dục ngày càng hiếm thì mục tiêu này sẽ tạo thêm vị thế cho Giải Mai Vàng" - NSND Việt Anh bày tỏ.

Theo NSƯT Nguyễn Công Ninh, năm 2021, những "người hùng áo trắng" là nhân vật trung tâm mà nhiều tác phẩm văn hóa - nghệ thuật tôn vinh nhưng điểm lại, số vở diễn sân khấu về đề tài này vẫn chưa đặc sắc. Nếu Mai Vàng thể hiện được sự nhạy bén, kịp thời phản ánh sinh động những thăng trầm của đất nước, xã hội thông qua việc "đặt hàng" các kịch bản và hướng tới dàn dựng những vở diễn đặc sắc, có tính lan tỏa thì mục tiêu đổi mới của giải sẽ bao quát hơn.

"Thú thật, trong công tác đào tạo, nhiều lúc tôi lúng túng khi học trò hỏi đâu là chuẩn của chất lượng nghệ thuật khi mà hiếm những vở diễn đúng định hướng thẩm mỹ" - NSƯT Nguyễn Công Ninh giải thích.

Điểm tựa tài năng

Với tư cách Chủ tịch Hội Sân khấu TP HCM, đạo diễn - NSND Trần Ngọc Giàu từng trao đổi với Báo Người Lao Động rằng bên cạnh chương trình "Mai Vàng nhân ái" giúp đỡ văn nghệ sĩ khó khăn, hoạn nạn, Giải Mai Vàng nên xem xét tổ chức chương trình "Mai Vàng - Điểm tựa tài năng" - một sân chơi dành cho giới trẻ. Những đạo diễn sân khấu, đạo diễn phim, tác giả, nhạc sĩ, họa sĩ, ca sĩ, diễn viên… có tác phẩm đáp ứng đúng tiêu chí nghệ thuật mà ban tổ chức đề ra sẽ được hỗ trợ kinh phí để hoàn thành.

"Khi đó, Mai Vàng sẽ trở thành "bà đỡ" cho những dự án này, tạo cơ hội để quảng bá giải đến người xem thông qua các hoạt động như: đưa sân khấu, phim ảnh đến công nhân ở các khu công nghiệp, học sinh - sinh viên ở các trường và cả người dân ở các khu lao động…" - NSND Trần Ngọc Giàu kỳ vọng.

Đồng tình với ý tưởng này, PGS-TS Nguyễn Thị Minh Thái đề xuất Báo Người Lao Động nên chọn phương án tổ chức bầu chọn hạt nhân xuất sắc của năm với những tác phẩm do Giải Mai Vàng làm "bà đỡ". Điều này sẽ góp phần xây dựng môi trường văn hóa - nghệ thuật phát triển lành mạnh hơn.

"Năm qua, chúng ta bàn nhiều đến thực trạng thiếu tác phẩm văn hóa - nghệ thuật có giá trị cao về tư tưởng và nghệ thuật. Đây là trăn trở của các cấp lãnh đạo và bản thân các văn nghệ sĩ. Nếu Giải Mai Vàng có thể làm điểm tựa cho những tài năng trẻ thì sẽ góp phần làm giàu thêm đời sống văn hóa - nghệ thuật của người dân" - PGS-TS Nguyễn Thị Minh Thái nhận xét.

NSƯT Ca Lê Hồng cho rằng để Giải Mai Vàng trở thành "bà đỡ" cho các tác phẩm nghệ thuật, rất cần sự chỉ đạo sâu sát từ các cấp lãnh đạo, sự chung tay của các nhà tài trợ. Cột mốc Mai Vàng 30 tuổi sẽ là một động lực để hướng đến mục tiêu này.

Theo các nhà chuyên môn, để cân bằng giữa thị hiếu khán giả và giá trị nghệ thuật - thứ vốn cần thời gian để sàng lọc - là điều không phải dễ dàng. Vì thế, rất cần sự đổi mới của Giải Mai Vàng để vừa tổ chức bầu chọn vừa "đặt hàng" tác phẩm đạt được giá trị đích thực về mặt nghệ thuật có định hướng.

Liên quan vấn đề này, ông Nguyễn Thọ Truyền, Phó trưởng Ban Tuyên giáo Thành ủy TP HCM, nhấn mạnh đề án thực hiện xây dựng "Không gian văn hóa Hồ Chí Minh" là một quyết sách độc đáo của Đảng bộ thành phố. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP HCM lần thứ XI (nhiệm kỳ 2020-2025) đã xác định: Thông qua xây dựng "Không gian văn hóa Hồ Chí Minh", làm cho việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trở thành nếp sống, đặc trưng văn hóa của đảng viên và nhân dân thành phố. Đây là một trong các nhiệm vụ, giải pháp quan trọng để xây dựng Đảng về tư tưởng, chính trị, đạo đức…

TP HCM đang hoàn thiện đề cương xây dựng "Không gian văn hóa Hồ Chí Minh" để tích cực triển khai bằng những công trình, sản phẩm cụ thể, cũng như tạo sự lan tỏa sâu rộng việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

"Trên cơ sở thực hiện "Không gian văn hóa Hồ Chí Minh", sắp tới sẽ có nhiều hội thảo được tổ chức, qua đó tìm nhiều phương án, giải pháp cho các ngành. Trên cơ sở đó sẽ cụ thể hóa cho từng lĩnh vực và các hội chuyên ngành để có kế hoạch thực hiện cụ thể. Giải Mai Vàng của Báo Người Lao Động cần hướng đến việc bình chọn nhiều tác phẩm góp phần xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, hướng đến xây dựng "Không gian văn hóa Hồ Chí Minh" - ông Nguyễn Thọ Truyền góp ý.

Hầu hết ý kiến của các nhà chuyên môn, các văn nghệ sĩ có sức ảnh hưởng đến hoạt động văn hóa - nghệ thuật của TP HCM đều bày tỏ sự hồ hởi về việc chuẩn bị cho tương lai của Giải Mai Vàng sau 27 năm. Là người đã 5 lần được bạn đọc bầu chọn Giải Mai Vàng, nghệ sĩ Võ Minh Lâm thổ lộ: "Sự chuẩn bị cho tương lai là một thông điệp hết sức tích cực mà Giải Mai Vàng gửi đến các văn nghệ sĩ. Để từ đó, họ vững niềm tin rằng dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào, Mai Vàng vẫn đồng hành với những sáng tạo và đòi hỏi văn nghệ sĩ phải có trách nhiệm hơn với nghề, với bạn đọc và công chúng".

(*) Xem Báo Người Lao Động từ số ra ngày 22-1