Tấu hài lại bát nháo: Buông lỏng quản lý?

nvhung

16/02/2011 22:44 GMT+7

Nghệ sĩ, bạn đọc và các nhà chuyên môn đã bày tỏ bức xúc, yêu cầu cấp bách chấn chỉnh hoạt động tấu hài

Tình trạng các diễn viên trẻ đi diễn tấu hài ngày càng nhiều. Có diễn viên chỉ mới học năm thứ nhất ở Trường Đại học Sân khấu Điện ảnh TPHCM (khoa diễn viên trung cấp) đã có thể lập nhóm đi diễn tấu hài.

Xuất hiện ngày một nhiều nhưng các nhóm hài lại thiếu khả năng sáng tác, dàn dựng nên việc họ dựa vào những điều dung tục để bán tiếng cười không lành mạnh là điều tất yếu. Những tiểu phẩm loại này xuất hiện ngày càng nhiều trên sàn diễn khiến tiếng cười tấu hài giảm giá trị, ảnh hưởng chung cho cả giới.

Nhóm hài Khánh

Nam

với tiểu phẩm Lô cốt ơi lô cốt đoạt HCV tại Liên hoan Sân khấu hài Nụ cười xanh 2011

"Trống đánh xuôi kèn thổi ngược"

NSƯT Bảo Quốc băn khoăn: "Nếu cứ thả nổi như thế này thì không bao lâu nữa khán giả sẽ quay lưng với tấu hài".

Tác giả Lê Duy Hạnh, Chủ tịch Hội Sân khấu TPHCM, cho biết: "Sự xuống cấp của bộ môn tấu hài đã được cảnh báo nhiều năm qua. Có lúc cơ quan quản lý tưởng rằng bộ môn này tự đào thải nên lơ là khâu hậu kiểm. Những tiểu phẩm hài phản cảm, dung tục, dùng ngôn ngữ hình thể châm biếm người khuyết tật, người đồng tính và dùng tên tuổi nghệ sĩ, ca sĩ lĩnh vực khác để chọc cười là một cách biểu hiện đáng lên án, cho thấy trình độ văn hóa của nghệ sĩ tấu hài đang xuống cấp, cần phải được chấn chỉnh.

Đã qua rồi thời kỳ cứ kêu gọi anh em nghệ sĩ tấu hài phải ý thức vì TPHCM là trung tâm văn hóa lớn của cả nước; đã có quá nhiều đợt tập huấn, trại sáng tác riêng cho tấu hài.

Thậm chí, Liên hoan Sân khấu hài lần IV năm 2005 đã làm một cuộc sát hạch toàn bộ 45 nhóm hài để cấp phép biểu diễn. Tiếc là Liên hoan Sân khấu hài toàn thành Nụ cười xanh vừa qua, ban tổ chức chưa có sự phối hợp với Phòng Quản lý Nghệ thuật Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch (VH-TT-DL) TPHCM để làm được điều đó”.

NSƯT-đạo diễn Trần Ngọc Giàu nói: "Cách đây 3 năm, Sở VH-TT-DL TPHCM đã tổ chức những đợt tập huấn các nhóm hài, chỉ thị các nhóm hài tham gia biểu diễn trên thị trường phải đầu tư nâng cấp tiểu phẩm thông qua sự góp ý của Hội đồng Nghệ thuật thì mới được cấp phép biểu diễn.

Vừa qua, Liên hoan Sân khấu hài Nụ cười xanh 2011, do Hội Sân khấu TPHCM, Nhà Văn hóa Thanh niên và Công ty Giải trí Phước Sang cùng phối hợp tổ chức cũng nhằm mục đích thanh lọc lại các nhóm hài, trả lại tiếng cười sạch cho tấu hài đang có chiều hướng bị nhuốm màu vô duyên, dung tục, do sự tự ý thêm lời thoại, biểu diễn khi chưa có giấy phép công diễn của cơ quan quản lý văn hóa. nhưng chỉ có một số nhóm hài tham gia".

Nghệ sĩ Phước Sang, Giám đốc Sân khấu Kịch Sài Gòn, đơn vị có nhiều điểm diễn tấu hài như Nam Quang, sân khấu 135 Hai Bà Trưng, Đại Đồng, cho biết: "Qua Liên hoan Sân khấu hài toàn thành Nụ cười xanh vừa qua, chúng tôi rất muốn làm một cuộc rà soát lại làng hài để chỉnh trang hoạt động tấu hài.

Tuy nhiên, lực bất tòng tâm, nhiều nhóm hài không tham gia và rồi quy chế bắt buộc có tham gia mới được cấp phép biểu diễn cũng chỉ là "trống đánh xuôi kèn thổi ngược", do đó khó chấn chỉnh tấu hài. Trong khi đó, trên sàn diễn có một số nhóm, một số nghệ sĩ kém ý thức đã diễn cương, diễn tục gây ảnh hưởng đến nghề nghiệp chung".

Cơ quan chức năng vào cuộc

Đạo diễn Hữu Luân, Phó Giám đốc Trung tâm Tổ chức Biểu diễn và Điện ảnh TPHCM, cho biết: "Chúng tôi luôn yêu cầu các nhóm hài phải nộp bản photocopy giấy phép của Sở VH-TT-DL TPHCM về tiểu phẩm sẽ diễn trong chương trình mới cho diễn. Vấn đề này thường gặp nhiều khó khăn cho nhà tổ chức vì một số nhóm cho rằng họ làm mất giấy phép hoặc quên số giấy phép. Những trường hợp này chúng tôi từ chối ngay và yêu cầu thay đổi tiết mục". Tuy nhiên, không phải đơn vị tổ chức biểu diễn nào cũng tuân thủ quy định này.

Ông Trần Minh Phương, Phó Phòng Quản lý Nghệ thuật Sở VH-TT-DL TPHCM, cho biết: "Hiện nay ông Nguyễn Thành Rum, Giám đốc Sở VH-TT-DL TPHCM, ông Võ Trọng Nam, Trưởng Phòng Quản lý Nghệ thuật Sở VH-TT-DL TPHCM, đang công tác ở nước ngoài. Sáng nay, khi Báo NLĐ phản ánh về tình trạng bát nháo của tấu hài, chúng tôi đã triển khai kết hợp với Phòng Thanh tra của sở để nhanh chóng kiểm tra hoạt động của các sân khấu hài và các nhóm hài.

Một cuộc họp giữa ban giám đốc sở, Phòng Quản lý Nghệ thuật, Phòng Thanh tra và các nhóm hài, sân khấu, tụ điểm tổ chức diễn hài sẽ sớm được tổ chức nhằm rà soát lại việc các tiểu phẩm hài, các nhóm hài có giấy phép biểu diễn hay không để xử lý triệt để.

Tôi nghĩ qua sự phản ánh của Báo NLĐ, công tác hậu kiểm sẽ phải triển khai chặt chẽ hơn. Phải có chế độ khen, phạt thích đáng đối với các nhóm hài, nhằm loại bỏ những tiểu phẩm hài kém chất lượng ra khỏi sàn diễn tấu hài hôm nay.

Những tiểu phẩm hài mà Báo NLĐ phản ánh, bản thân tôi là thành viên của Hội đồng Nghệ thuật Sở VH-TT-DL TPHCM chưa xem tiểu phẩm nào, nghĩa là các tiểu phẩm này chưa qua thẩm định và chưa được cấp phép. Hoặc có những tiểu phẩm có phép nhưng bị thêm thắt yếu tố dung tục vào nội dung, hư cấu nhiều tình tiết dẫn đến sự phản cảm quá đà”.

Tiếng cười không có trách nhiệm

Nếu xét về mặt nghệ thuật, tấu hài là một bộ môn độc đáo, hàm chứa trong nó tính mỹ học khi tiếng cười đạt đến trình độ thâm thúy, mượn hình thể diễn đạt ngôn từ, mượn ngôn từ khơi gợi trí tưởng tượng của hình thể.

Lâu nay, các nhóm tấu hài cứ diễn theo tiếng cười sinh học, nghĩa là tạo hiệu ứng tức thời nhưng không đọng được những điều đáng để suy gẫm, để thấm thía về sau cho khán giả.

Vì sao giá trị tiếng cười từ tấu hài ngày càng thấp kém, theo tôi, là do tiếng cười không có trách nhiệm, không trách nhiệm với bản thân người nghệ sĩ và không trách nhiệm với đời sống xã hội mà sân khấu hài đã được cuộc sống ban cho. Chính vì thế tính châm biếm cần thiết lại bị xem nhẹ, thay vào đó là những kiểu chọc cười vụn vặt, cù lét".

(NSƯT - đạo diễn Trần Minh Ngọc)

Ý kiến bạn đọc:

* Tôi thấy hài của miền Nam trước kia rất hay, sau này những diễn viên hài sử dụng ngôn từ quá dễ dãi. Nhiều khi tôi xem mà cười không nổi vì không hiểu trong tiểu phẩm hài đó mang thông điệp gì nữa. Có lẽ do chạy sô nhiều nên các nghệ sĩ hài bỏ đi sự đầu tư cho kịch bản nghiêm túc. Những tiểu phẩm hài chắp vá vô tội vạ.

Nếu tình trạng này kéo dài thì khán giả sẽ không ai còn hứng thú khi xem tấu hài nữa. Cần có biện pháp quản lý chặt chẽ của cơ quan chức năng. (Huy Huân)

* Từ lâu tôi đã không thích coi hài. Dù biết mỗi người có sở thích khác nhau nhưng vẫn không chịu nổi cảnh nhại tiếng địa phương, giả gái, đồng tính... để chọc cười, nhất là các diễn viên hài - kể cả các người nổi tiếng, diễn thì la như quạ, coi không vô. (Quốc Huy)

* Nghệ thuật vừa có chức năng giải trí nhưng cũng có chức năng giáo dục, nhắc nhở chúng ta điều hay chứ không phải nơi ngẫu hứng quá đà muốn nói gì thì nói làm xúc phạm đến người khác. (Hoàng Duy Anh)

* Trước tiên, chúng ta hãy coi lại số đông khán giả tới các sân khấu hài này. Các diễn viên hài cũng chẳng qua là theo nhu cầu của khán giả thôi. Sân khấu nào lại không muốn đông khán giả? Diễn viên nào lại không muốn được có vai diễn hay và cuối cùng là doanh thu của đêm diễn. Chúng ta hãy là khán giả thông minh trước, các bạn ơi! (Nguyễn)

* Không ít anh chị em nghệ sĩ hài làm nghệ thuật nghiêm túc nhưng cũng có những "con sâu làm rầu nồi canh", do đó nên khuyến khích các nhóm hài diễn tốt, duyên dáng, thâm thúy, còn những nhóm chưa tốt thì chấn chỉnh lại, trả cho không gian hài kịch tiếng cười ý nghĩa. (Trần Khoa

Nam

)